Los genios de la pintura barroca española

Durante el reinado de Felipe IV, la Escuela Española afirmó las cualidades de su esilo y definió su personalidad gracias fundamentalmente a los grandes maestros del siglo: Velázquez, Ribera, Zurbarán y Murillo.

Velázquez nace en Sevilla en 1599. Formado con Pacheco, su primera etapa se caracteriza por una pintura naturalista inspirada en Carabaggio. En el año 1623 viaja a Madrid e inicia su carrera de retratista de Corte, interesándose por la personalidad de sus modelos. El viaje a Italia de 1629 le llevará a conocer la pintura del Renacimiento y convertirse en un pintor reconocido realizando los encargos más importantes de su tiempo, como la decoración de la Torre de la Parada o el Palacio del Buen Retiro. En el año 1649 regresa a Italia donde culmina su carrera recibiendo todo tipo de honores. De vuelta a España, el ocaso de su vida nos depara sus mejores obras, en las que anticipa la pintura impresionista al interesarse por la luz y el color.

Ribera representa la pervivencia del naturalismo táctil y concreto que se había iniciado en las primeras décadas del siglo XVII y que con él, alcanzó su máxima expresión. Su estancia en Roma y Nápoles le permitirá conocer las obras de Carabaggio, recibiendo un importante número de encargos, haciéndose famoso por el dramatismo que encierra en sus martirios. Con el transcurrir de los años, siguiendo la evolución del siglo, olvidará o atenuará su tenebrismo para acercarse al estilo de los Carracci. Las obras de estos años vendrán caracterizadas por el colorismo y la difusa luminosidad, recordando a la Escuela Veneciana. En sus últimas obras, recupera el estilo tenebrista que caracterizó sus primeros momentos consiguiendo imágenes llenas de vivacidad en las que emplea una rebosante luminosidad al estilo de Tintoretto.

La principal aportación de Zurbarán a la pintura española del Barroco será el reflejo de la vida, las querencias y las aspiraciones de los ambientes monásticos para los que el pintor realizó prácticamente toda su obra. Su estilo se mantuvo prácticamente invariable desarrollando el naturalismo tenebrista para crear escenas cargadas de verosimilitud, en las que los santos se presentan ante el espectador de la manera más realista. Por esta razón, Zurbarán es el pintor de los hábitos. Esta inmovilidad fue durante varias décadas el secreto de su éxito, pero terminó por condenar su carrera artística ya que el cambio de gustos en la mitad del siglo XVII y el triunfo de la pintura de Murillo harán fracasar su próspero taller.

Murillo es quien mejor representa el nuevo lenguaje de la fé, a cuyo servicio puso su particular sensibilidad inclinada a valores dulces y amables. Con una facilidad portentosa, creó una pintura serena y apacible como su propio carácter en la que priman el equilibrio compositivo y expresivo y la delicadeza y el candor de sus modelos, nunca conmovidos por sentimientos extremos. Colorista excelente y buen dibujante, Murillo concibe sus cuadros con un fino sentido de la belleza y con armoniosa mesura, lejos del dinamismo de Rubens o de la teatralidad italiana.

Οι διάνοιες της Ισπανικής Ζωγραφικής του Μπαρόκ

Κατά τη βασιλεία του Φιλίππου Δ', η Ισπανική Σχολή επιβεβαίωσε τις ιδιότητες του ύφους της και καθόρισε την προσωπικότητά της κυρίως χάρη στους μεγάλους πατέρες του αιώνα: Βελάθκεθ, Ριμπέρα, Θουρμπαράν και Μουρίγιο.

Ο Βελάθκεθ γεννήθηκε στη Σεβίλλη το 1599. Εκπαιδευμένος δίπλα στον Πατσέκο, το πρώτο στάδιο της καριέρας του χαρακτηρίζεται από την νατουραλιστική ζωγραφική εμπνευσμένη από τον Καραβάτζιο. Το 1623 ταξιδεύει στη Μαδρίτη και ξεκινάει την καριέρα του ως προσωπογράφος της Βασιλικής αυλής, δείχνοντας το ενδιαφέρον του στην προσωπικότητα των μοντέλων του. Το ταξίδι στην Ιταλία το 1629 θα του διδάξει την Αναγεννησιακή ζωγραφική και θα τον αναγνωρίσει ως ένα σπουδαίο ζωγράφο, ο οποίος εκτελεί τις πιο σημαντικές παραγγελίες της εποχής του, όπως η διακόσμηση της Τόρε δε λα Παράδα, ή το Παλάθιο ντελ Μπουέν Ρετίρο. Το 1649 επιστρέφει στην Ιταλία όπου ολοκληρώνει την καριέρα του και όπου του αποδίδουν πολλές τιμητικές διακρίσεις. Επιστρέφοντας στην Ισπανία, στο τέλος της ζωής του, μας προσφέρει τα καλύτερα έργα του στα οποία προλαμβάνει την ιμπρεσιονιστική ζωγραφική δείχνοντας το ενδιαφέρον του για το φως και το χρώμα.

Ο Ριμπέρα αντιπροσωπεύει την επιβίωση του νατουραλισμού που είχε αρχίσει τις πρώτες δεκαετίες του δέκατου έβδομου αιώνα και που με αυτόν έφθασε στη μέγιστη έκφρασή του. Η παραμονή του στη Ρώμη και στη Νάπολη θα του δώσει την ευκαιρία να γνωρίσει τα έργα του Καραβάτζιο. Έλαβε ένα μεγάλο αριθμό παραγγελιών και έγινε γνωστός για τη δραματικότητα που εκφράζει στα μαρτύριά του. Με το πέρασμα των χρόνων από την εξέλιξη του αιώνα, θα ξεχάσει ή θα μειώσει την τεχνοτροπία του Τενεμπρισμού για να προσεγγίσει την τεχνοτροπία των Καράτσι. Τα έργα του αυτών των ετών θα χαρακτηριστούν από το χρώμα και το διάχυτο φως, που θυμίζουν την Βενετική Σχολή. Στα τελευταία έργα του, ανακτά το ύφος του τενεμπρισμού που χαρακτήρισε τις πρώτες στιγμές του έχοντας ως αποτέλεσμα εικόνες γεμάτες ζωντάνια στις οποίες χρησιμοποιεί φωτεινότητα που ξεχειλίζει στο ύφος του Τιντορέτο.

H σημαντικότερη συμβολή του Θουρμπαράν στην ισπανική ζωγραφική του Μπαρόκ είναι η αντανάκλαση της ζωής, οι προτιμήσεις και οι φιλοδοξίες του μοναστικού περιβάλλοντος, για το οποίο ο καλλιτέχνης εκτέλεσε σχεδόν όλα τα έργα του. Το ύφος του παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο αναπτύσσοντας τον Τενεμπρισμό, για να δημιουργήσει σκηνές γεμάτες αληθοφάνεια, στις οποίες οι άγιοι παρουσιάζονται στον θεατή με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο. Για το λόγο αυτό, ο Θουρμπαράν, είναι ο ζωγράφος των ράσων. Αυτή η ακινησία ήταν για δεκαετίες το μυστικό της επιτυχίας του, αλλά τελικά καταδικάστηκε η καλλιτεχνική του καριέρα λόγω της αλλαγής των προτιμήσεων στα μέσα του δέκατου έβδομου αιώνα με τον θρίαμβο του Μουρίγιο, που θα συμβάλει για να αποτυγχάνει το επιτυχημένο εργαστήριο του.

Ο Μουρίγιο είναι αυτός που αντιπροσωπεύει καλύτερα τη νέα γλώσσα της πίστης, υπηρεσία στην οποία έδειξε την ιδιαίτερη ευαισθησία του, έχοντας κλίση σε ευγενικές και γλυκές αξίες. Με μια εκπληκτική ευκολία δημιούργησε μια γαλήνια και ειρηνική ζωγραφική, όπως ήταν ο χαρακτήρας του, στην οποία κυριαρχούν η δημιουργική ισορροπία, η λεπτότητα και η αγνότητα των μοντέλων του, τα οποία ποτέ δεν άγγιξαν ακραία συναισθήματα. Εξαίσιος χρωματιστής και καλός ζωγράφος, ο Μουρίγιο διανοείται τους πίνακές του με μια φίνα αίσθηση της ομορφιάς και μια αρμονική μετριοπάθεια, μακριά από το δυναμισμό του Ρούμπενς και την ιταλική θεατρικότητα.

Οι κρεμαστές γέφυρες των Ίνκας

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 200 ΓΕΦΥΡΕΣ ΥΠΗΡΧΑΝ ΤΟΝ 16º ΑΙΩΝΑ ΣΤΙΣ ΑΝΔΕΙΣ

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ''ΤΑ ΝΕΑ'' (12/5/2007)

Αιώνες πριν, οι ιθαγενείς της Αμερικής συνέδεαν τις 'Ανδεις με κρεμαστές γέφυρες. Όταν τις αντίκρυσαν οι Ισπανοί κατακτητές το 1532, σάστισαν. Πουθενά στην Ευρώπη δεν είχαν ξαναδεί τόσο μεγάλες κρεμαστές γέφυρες. Τις είχαν φτιάξει οι Ίνκας για να μπορούν να διαβαίνουν τις βαθιές χαράδρες στα τροπικά δάση των περουβιανών Άνδεων. Σήμερα, επιστήμονες από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) χρησιμοποιούν τα ίδια υλικά που είχαν στη διάθεσή τους οι Ίνκας και υφαίνουν μεγάλα σχοινιά επιχειρώντας να φτιάξουν και οι ίδιοι αντίστοιχες γέφυρες, με σκοπό να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά που γνώριζαν οι αυτοδίδακτοι μηχανικοί της προκολομβιανής Αμερικής.

Αξεπέραστοι τεχνίτες.
Επί εκατοντάδες χρόνια πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων κατακτητών, οι γέφυρες αυτές έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην ευημερία της τεράστιας αυτοκρατορίας των Ίνκας. Οι ιθαγενείς της Αμερικής δεν είχαν ανακαλύψει τις πετρόχτιστες γέφυρες με καμάρες, ούτε τα τροχήλατα οχήματα. Ήταν όμως αξεπέραστοι τεχνίτες ως προς τη χρήση φυσικών ινών για την κατασκευή υφασμάτων, πλοιάρχων και όπλων όπως οι σφενδόνες.
'Ετσι λοιπόν, οι γέφυρες που έφτιαχναν από συνθετικά σχοινιά, ορισμένα εκ των οποίων είχαν πάχος όσο ένας ανθρώπινος κορμός, αποτελούσαν τη μόνη τεχνολογική λύση για να ενωθούν μεταξύ τους τεράστια κομμάτια ξηράς που διαχωρίζονταν από τα φαράγγια των ποταμών.
Και παρά το γεγονός ότι αρκετοί ειδικοί είχαν μελετήσει στο παρελθόν τον ρόλο που έπαιξε το οδικό δίκτυο των Ίνκας στη συγχώνευση και τον έλεγχο της προκολομβιανής αυτοκρατορίας, ωστόσο κανείς δεν μπήκε στον κόπο να μελετήσει σοβαρά την υπόθεση με τις κρεμαστές γέφυρες. Όπως αναφέρει στην εφημερίδα ''Τhe New York Times'' ο Τζον Όχσεντορφ από το ΜΙΤ, ''ιστορικοί και αρχαιολόγοι έχουν αγνοήσει εντελώς τον ρόλο των γεφυρών''.

Μήκος 50 μέτρα.
Οι κρεμαστές γέφυρες των Ίνκας σχημάτιζαν τόξα που έφθαναν σε μήκος τουλάχιστον τα 50 μέτρα. Τόσο μεγάλο άνοιγμα τόξου δεν υπήρχε σε καμιά ευρωπαϊκή γέφυρα εκείνη την εποχή. Μάλιστα η μεγαλύτερη ρωμαϊκή γέφυρα που υπήρχε τότε στην Ισπανία διέθετε κάμαρες όπου τα κύρια μέρη της είχαν μήκος 30 μέτρα. Και φυσικά καμιά από τις γέφυρες δεν είχε ανεγερθεί πάνω από κάποιο φαράγγι.
Σύμφωνα με τον δρα Όχσεντορφ, οι ιθαγενείς του Περού ανακάλυψαν από μόνοι τους τον τρόπο να κατασκευάζουν τις γέφυρες με σκοινιά από ίνες, χωρίς να δεχτούν κάποιον εξωτερικό επηρεασμό. Οι γέφυρες αυτές όμως δεν είναι οι πρώτες στο είδος τους που φτιάχτηκαν στον κόσμο, ούτε αποτέλεσαν παράδειγμα προς μίμηση για την κατασκευή μοντέρνων κρεμαστών γεφυρών όπως αυτές στη Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο.

Από τον 3ºαιώνα π.Χ.
Όπως έγραψε προσφάτως σε μια μελέτη του ο δρ Όχσεντορφ, ''οι Ίνκας ήταν ο μόνος αρχαίος αμερικανικός πολιτισμός που κατασκεύασε κρεμαστές γέφυρες''. Παρόμοιες γέφυρες υπήρξαν και σε άλλες ορεινές περιοχές του κόσμου, κυρίως στα Ιμαλάια και την αρχαία Κίνα, όπου από τον 3º π.Χ. αιώνα κατασκευάζονταν κρεμαστές γέφυρες από σιδερένιες αλυσίδες.
Η πρώτη από τις μοντέρνες κρεμαστές γέφυρες κτίστηκε στη Βρετανία στα τέλη του 18ου αιώνα, κατά την έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης. Η μεγαλύτερη κρεμαστή γέφυρα σήμερα βρίσκεται στην Ιαπωνία και συνδέει δύο νησιά. Το μήκος που έχουν οι καμάρες της από πύργο σε πύργο φθάνει τα 2 χιλιόμετρα.

Χρησιμοποιούσαν σχοινιά και ξύλο.
Σύμφωνα με Ισπανούς περιηγητές που αντίκρυσαν τέτοιες γέφυρες το 1604, οι Ίνκας έπλεκαν τις ίνες σε σχοινιά που είχαν το απαραίτητο μέγεθος για την κατασκευή της γέφυρας. Τρία από αυτά τα σχοινιά ήταν πλεγμένα μεταξύ τους ώστε να σχηματίζουν ένα ακόμη μεγαλύτερο σχοινί.
Τα χοντρά σχοινιά στερεώνονταν με τη βοήθεια μικρότερων, στις αντικρινές πλευρές του φαραγγιού. Τρία από τα μεγάλα σχοινιά αποτελούσαν το πάτωμα της γέφυρας που είχε πλάτος τουλάχιστον 1,5 μέτρου. Άλλα δύο χρησίμευαν για κιγκλίδωμα. Κομμάτια από ξύλο τοποθετούνταν στα τρία σχοινιά για να δημιουργήσουν το πάτωμα της γέφυρας και κομμάτια από κλαδιά χρησιμοποιούνταν για να συσφίγξουν το ξύλινο δάπεδο ώστε να πατάνε σταθερά τα υποζύγια.
Επιπλέον, ειδικά κομμένο ξύλο τοποθετείτο κατά μήκος του κιγκλιδώματος και ήταν τόσο καλά φτιαγμένο που μπορούσε να συγκρατήσει ακόμη και ένα άλογο αν έχανε την ισορροπία του.

Λίγα λόγια για το Flamenco...

Tο Flamenco είναι μια τέχνη που εκφράζεται μέσα από δύο τρόπους: τη μουσική και το χορό. Στη μουσική, η έκφραση βγαίνει μέσα από το τραγούδι και την κιθάρα (cante / toque), ενώ στο χορό, κάθε μέρος του σώματος έχει το δικό του ξεχωριστό κι έντονα εκφραστικό χαρακτήρα.

Ο όρος ''flamenco'' είναι γνωστός από τα μέσα του 19ου αιώνα, αλλά η ίδια η τέχνη του Flamenco ξεκινά από τον 9ο αιώνα. Αν και θεωρείται κομμάτι της ισπανικής κουλτούρας, στην πραγματικότητα ξεκινά από την περιοχή της Ανδαλουσίας. Ασφαλώς, έχει δεχτεί κι επιρροές από την κεντρική Ισπανία, αλλά και από την Κούβα.

Για να μάθει κανείς Flamenco, όπως και στις άλλες τέχνες, χρειάζονται δύο βασικά συστατικά: η ψυχή και η τέχνη. Γι' αυτό το λόγο, το Flamenco είναι πολύ πλούσιο και αρκετά περίπλοκο, με πάνω από 50 palos. Κάθε palo έχει το δικό του ρυθμό, τη δική του αρμονία και, στην περίπτωση που χορεύεται, ερμηνεύεται με διαφορετικό χορευτικό στιλ.

Για να απλοποιήσουμε λίγο τα πράγματα, μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε τα palos σε δύο ομάδες ή στιλ:

• Flamenco Jondo (=hondo): Ένα σοβαρό στιλ που εκφράζει βαθιά συναισθήματα και συχνά τραγικά. Συνήθως, πραγματεύεται θέματα, όπως ο έρωτας, η εξαπάτηση, η θλίψη και χορεύεται με εκφραστικότητα, βάθος κι εσωτερικότητα. Γι' αυτό και είναι πιο δύσκολο να το κατανοήσουν όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με το Flamenco. Συνήθως, παρουσιάζεται σε θεατρικές παραστάσεις, σάλες χορού ή συναυλίες. Παραδείγματα του Flamenco Jondo είναι: Bulerías, Farruca, Minera, Petenera, Soleá, Tiento.

• Flamenco Festero: Η πιο χαρούμενη εκδοχή του Flamenco. Παρουσιάζεται σε οικογενειακές γιορτές και εορταστικές εκδηλώσεις της Ανδαλουσίας. Τα θέματα που πραγματεύεται είναι χαρούμενα, όπως η αγάπη και τα συναισθήματα, σχετικά με τοποθεσίες, γιορτές και κωμικά συμβάντα. Παραδείγματα του Flamenco Festero είναι: Sevillanas, Rumba, Tanguillos, Alegrías.

Ασφαλώς, υπάρχουν πολλά palos και ποικίλες ερμηνείες που δεν κατηγοριοποιούνται εύκολα. Παρόλα αυτά, η κοινή βάση σε όλα τα στιλ Flamenco είναι μία: το συναίσθημα. Για να εκφράσει κανείς αυτό ακριβώς το συναίσθημα, χρησιμοποιεί δυνατές εκφραστικές φόρμες, οι οποίες, γενικώς, δεν αφήνουν αδιάφορο κανένα. To Flamenco ή το λατρεύεις ή το μισείς.

Πηγή: http://dancenewsgr.wordpress.com

¿De dónde surge el nombre España?

El nombre de España deriva de Hispania, nombre con el que los romanos designaban geográficamente al conjunto de la península Ibérica, término alternativo al nombre Iberia, preferido por los autores griegos para referirse al mismo espacio. Sin embargo, el hecho de que el término Hispania no es de raíz latina, ha llevado a la formulación de varias teorías sobre su origen, algunas de ellas controvertidas.

Hispania proviene del fenicio i-spn-ya, un término cuyo uso está documentado desde el segundo milenio antes de Cristo, en inscripciones ugaríticas. Los fenicios constituyeron la primera civilización no ibérica que llegó a la península para expandir su comercio y que fundó, entre otras, Cádiz, la ciudad habitada más antigua de Europa Occidental. Los romanos tomaron la denominación de los vencidos cartagineses, intrepretando el prefijo i como ''costa'', ''isla'' o ''tierra'', con ya con el significado de ''región''. El lexema spn, que en hebreo se puede leer como saphan, se tradujo como ''conejos'' (en realidad damanes, unos animales del tamaño del conejo extendidos por África y el Creciente Fértil). Los romanos, por lo tanto, le dieron a Hispania el significado de ''tierra abundante en conejos'', un uso recogido por Cicerón, César, Plinio el Viejo, Catón, Tito Livio y, en particular, Cátulo, que se refiere a Hispania como península cuniculosa (en algunas monedas acuñadas en la época de Adriano figuraban personificaciones de Hispania como una dama sentada y con un conejo a sus pies), en referencia al tiempo que vivió en Hispania.

Sobre el origen fenicio del término, el historiador y hebraísta Cándido María Trigueros propuso en la Real Academia de las Buenas Letras de Barcelona en 1767 una teoría diferente, basada en el hecho de que el alfabeto fenicio, al igual que el hebreo, carecía de vocales. Así spn (sphan en hebreo y arameo) significaría en fenicio ''el norte'', una denominación que habrían tomado los fenicios al llegar a la península Ibérica bordeando la costa africana, viéndola al norte de su ruta, por lo que i-spn-ya sería la ''tierra del norte''. 

Por su parte, según Jesús Luis Cunchillos en su Gramática fenicia elemental (2000), la raíz del término span es spy, que significa ''forjar o batir metales''. Así, i-spn-ya sería la ''la tierra en la que se forjan metales''.

Aparte de la teoría de origen fenicio, la más aceptada (si bien el significado preciso del término sigue siendo objeto de discusiones), a lo largo de la historia se propusieron diversas hipótesis, basadas en similitudes aparentes y significados más o menos relacionados. A principios de la Edad Moderna, Antonio de Nebrija, en la línea de Isidoro de Sevilla, propuso su origen autóctono como deformación de la palabra ibérica Hispalis, que significaría la ciudad de occidente, y que, al ser Hispalis la ciudad principal de la península, los fenicios, y, posteriormente los romanos dieron su nombre a todo su territorio. Posteriormente, Juan Antonio Moguel propuso en el siglo XIX que, el término Hispania podría provenir de la palabra eúscara Izpania que vendría a significar que parte el mar al estar compuesta por las voces iz y pania o bania y significa ''dividir'' o ''partir''). A este respecto, Miguel de Unamuno declaró en 1902: ''La única dificultad que encuentro [...] es que, según algunos paisanos míos, el nombre España deriva del vascuence 'ezpaña', labio, aludiendo a la posición que tiene nuestra península en Europa''.

Otras hipótesis suponían que tanto Hispalis como Hispania eran derivaciones de los nombres de dos reyes legendarios de España, Hispalo y su hijo Hispano o Hispan, hijo y nieto respectivamente de Hércules.

A partir del periodo visigodo, el término Hispania, hasta entonces usado geográficamente, comenzó a emplearse también con una connotación política, como muestra el uso de la expresión Laus Hispaniae para describir la historia de los pueblos de la península en las crónicas de Isídoro de Sevilla.

Fuente: Wikipedia

Las grandes culturas americanas

Sin duda alguna, este fabuloso canal de ArteHistoria es lo mejor en YouTube. Una maravillosa difusión de arte y cultura.

Αναμφίβολα, αυτό το υπέροχο κανάλι ArteHistoria είναι από τα καλύτερα στο YouTube. Μια θαυμάσια διάδοση της τέχνης και του πολιτισμού.

Απολαύστε το, κάνοντας κλικ στην παρακάτω ιστοσελίδα:

http://www.youtube.com/artehistoriacom

Νεότερη ιστορία της Ισπανίας

Η νεότερη ιστορία της Ισπανίας ξεκινά με την κατάλυση του κράτους των Βησιγότθων τον 8º αιώνα μ.Χ. από τους Άραβες, οι οποίοι κυριαρχούν πια σε όλη τη χώρα, εκτός από τα βορειότατα τμήματά της, όπου ιδρύθηκαν μικρά φεουδαρχικά χριστιανικά κράτη και κατόρθωσαν να περιορίσουν τη δύναμη των Αράβων, ύστερα από μακροχρόνιους αγώνες. Η ανάπτυξη των χριστιανικών βασιλείων στα βόρεια της χερσονήσου και η κατοπινή αυτόνομη επέκτασή τους προς το νότο κατά την ανακάλυψη της χερσονήσου από τους χριστιανούς δημιούργησε τις ρίζες του διαχρονικού προβλήματος των αυτόνομων περιφερειών του μετέπειτα Ισπανικού κράτους.

Η ιστορία της Ισπανίας για περίπου 7 αιώνες είναι μια αδιάλειπτη σταυροφορία για την ανακατάληψη (Reconquista) όλης της Ιβηρικής χερσονήσου από τους χριστιανούς. Από τον 11º αιώνα αρχίζει η ένδοξη περίοδος της Reconquista με την κατάληψη του Τολέδο και σταδιακά του μεγαλύτερου τμήματος της Ανδαλουσίας. Τον 13º αιώνα το αραβικό κράτος περιορίζεται στο νότιο τμήμα της χερσονήσου γύρω από την Γρανάδα, η οποία θα καταληφθεί τελευταία από τους σταυροφόρους στα 1492.

Στα τέλη του 15ου αιώνα, μετά την ένωση των χριστιανικών κρατιδίων σε ενιαίο κράτος, οι Άραβες εκδιώχθηκαν εντελώς από την Ιβηρική χερσόνησο. Αυτή η νίκη συνέπεσε με την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο που ήρθε σαν αποτέλεσμα των συστηματικών εξερευνήσεων της γης, που έγιναν από Ισπανούς και Πορτογάλους θαλασσοπόρους. Η ανακάλυψη και αποίκηση της Αμερικής έκανε την Ισπανία μεγάλη αποικιακή δύναμη (ακόμη και σήμερα η ισπανική παρουσία είναι έντονη στην αμερικανική ήπειρο).

Η δύναμη της Ισπανίας έφτασε στο απόγειό της την εποχή του Κάρολου Ε' και του γιου του Φίλιππου Β'. Στο τέλος του 16ου όμως αιώνα, αρχίζει η παρακμή της Ισπανίας. Το 1704 οι Άγγλοι, για να ελέγχουν τη ναυσιπλοΐα, κατέλαβαν το βράχο του Γιβραλτάρ, τον οχύρωσαν και τον κατέχουν ακόμα.

Στις αρχές του 16ου αιώνα έχει πλέον ολοκληρωθεί η ενοποίηση του ισπανικού κράτους στα σημερινά γεωγραφικά του όρια, όμως οι διαφορές είναι έντονες και σε πολλούς τομείς. Τα μετέπειτα χρόνια χαρακτηρίζονται από την βασιλεία του Γερμανού αυτοκράτορα Καρόλου Ι και την δυναστεία των Αψβούργων με το όραμα να κατακτήσει τον κόσμο και να εδραιώσει τους θεσμούς και τον πολιτισμό της Καστίλλης. Κάνει αδιάκοπους πολέμους με Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Κάτω Χώρες για την κυριαρχία στην θάλασσα, κατακτά την αμερικάνικη ήπειρο σφαγιάζοντας τους γηγενείς λαούς, αφανίζοντας τεράστιους πολιτισμούς. Η στρατιωτική ισχύς της αυτοκρατορικής Ισπανίας και των βασιλέων της χρησιμοποιείται για την γεωγραφική και θρησκευτική ενοποίηση των υπηκόων της, ως όργανο προπαγάνδας και υπεράσπισης της ρωμαιοκαθολικής πίστης στις αποικίες και για τον εκχριστιανισμό τους. Η Ιερά Εξέταση εξυπηρετεί τα συμφέροντα των βασιλέων της Ισπανίας εξολοθρεύοντας χιλιάδες αλλόθρησκους. Οι βασιλείς επιδιώκουν να επιβάλλουν με αυταρχικό τρόπο την θρησκευτική, οικονομική, γλωσσική και θεσμική ομογενοποίηση της χερσονήσου δίχως να το καταφέρουν σε μεγάλο βαθμό. Ο σκοπός όλων των βασιλέων δεν είναι άλλος από την επιβολή των θεσμών της Καστίλλης σε όλη την χερσόνησο, ο συγκεντρωτισμός όλων των αρμοδιοτήτων στην εξουσία του βασιλιά. Οι  διαρκείς πόλεμοι εξασθενούν την Ισπανία και την καθηλώνουν. Ο αυταρχισμός των βασιλέων και η εξαθλίωση του λαού προκάλεσε σταδιακά αλυσιδωτές αντιδράσεις με την εξέγερση της Πορτογαλίας, της Ανδαλουσίας, της Καταλωνίας και άλλων περιοχών.

Τα βασικά χαρακτηριστικά που συνέτειναν στον πολιτικό και πολιτισμικό κατακερματισμό της Ισπανίας σε μια συνομοσπονδία αυτόνομων περιφερειών, ώστε σήμερα πλέον να μην μπορούμε να μιλήσουμε για ένα έθνος με κοινή γλώσσα, πολιτισμό και ιστορία παρά για ένα απλό γεωγραφικό προσδιορισμό υπό το όνομα Ισπανία, είναι α) γεωγραφικά με ορεινούς όγκους και απομονωμένες γεωγραφικές ενότητες, β) εθνογραφικά που κυριαρχούν οι κάτοικοι λατινικής καταγωγής, βορειοδυτικά οι Βάσκοι που είναι κέλτικης καταγωγής καθώς και Εβραίοι που ήταν εγκατεστημένοι στο νότο, γ) κοινωνικά υπήρχε μεγάλη απόκλιση και αντίθεση μεταξύ γεωργών, εμπόρων, χωρικών και ευγενών, η εξαθλίωση του λαού ήταν πολύ έντονη, δ) θρησκευτικά υπήρχε η συμβίωση των χριστιανών με τους εβραίους που τερματίστηκε με τον άγριο διωγμό και την δαιμονοποίηση χιλιάδων εβραίων από την χερσόνησο το 1492, ε) γλωσσικά υπάρχει μια πολυγλωσσία με την ύπαρξη πέντε κύριων γλωσσικών ομάδων (καστιλιάνικα, καταλανικά, λουζιτανικά, γαγιέγο, βασκικά αλλά και αραβικά) καθώς και τοπικών διαλέκτων που καθιστούν δυσχερή κάθε απόπειρα πολιτισμικής ενοποίησης της χερσονήσου.

Από τον 17º αιώνα και την μεταρρύθμιση των Βουρβώνων ακολουθείται μια ειρηνική περίοδος οικονομικής ανασυγκρότησης. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι απέτυχε ο απόλυτος γραφειοκρατικός συγκεντρωτισμός της Μαδρίτης μη μπορώντας να καταστείλει αποτελεσματικά όλες τις φυγόκεντρες δυνάμεις των πολυάριθμων συμβουλίων, τοπικών βουλών και επιτροπών και να καταστήσει ομοιόμορφες δομές και τρόπους δράσης. Στις αρχές του 18ου αιώνα συμπληρώθηκε η ισπανική παρακμή, όταν κηρύχτηκαν ανεξάρτητες οι αμερικανικές αποικίες της. Εξαιτίας της επανάστασης της Κούβας κηρύχθηκε το 1898 ο ισπανοαμερικανικός πόλεμος, όπου η Ισπανία νικήθηκε και έχασε την Κούβα, το Πόρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.

Ο 19ος αιώνας βρίσκει την χώρα κατακτημένη από τους Γάλλους και υπό την διοίκηση του αδερφού του Ναπολέοντα, Ιωσήφ. Η εκδίωξη των Γάλλων οδηγεί στο 1º Σύνταγμα της Ισπανίας (1812) που προβλέπει την διαίρεσή της σε επαρχίες που διοικούνται από ένα ανώτατο άρχοντα.

Οι καρλικοί εμφύλιοι πόλεμοι συγκλόνησαν την Ισπανία σε όλο τον 19º αιώνα θυμίζοντας σε όλους ότι η δυναμική των αυτονομιστικών κινημάτων εναντίον της κεντρικής εξουσίας της Μαδρίτης δεν είχε καταλαγιάσει ποτέ. Κάθε προσπάθεια για εκδημοκρατισμό και αυτονομία βρίσκει αντιμέτωπους την μοναρχία, τον κλήρο και την αριστοκρατία της Καστίλλης, κανένα από τα συντάγματα του 19ου αιώνα δεν κάνει αναφορά στην αυτονομία των περιφερειών. Η αρχή του 20ου αιώνα χαρακτηρίζεται για την αναβίωση των εθνοτήτων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Η διαμάχη μεταξύ κεντρικού κράτους και των περιφερειών θα οδηγήσει από τις αρχές του 20ου αιώνα στην αναβίωση των εθνοτήτων των Βάσκων και των Καταλανών με αποσχιστικές τάσεις από το κράτος της Μαδρίτης και μετέπειτα στα δραματικά γεγονότα του εμφιλίου πολέμου (1936-1939).

Ο εμφύλιος πόλεμος 1936-1939.

Το 1936 ξέσπασε φοβερός εμφύλιος πόλεμος που κράτησε δυόμιση χρόνια (1936-1938). Σ' αυτόν, ο στρατηγός Φράνκο έγινε αρχηγός φασιστικής επανάστασης και επικράτησε με τη βοήθεια της Γερμανίας και της Ιταλίας. Ο Ισπανικός εμφύλιος ήταν η κορυφή του παγόβουνου και η τραγική απόληξη μιας σειράς δραματικών αντιφάσεων ανάμεσα στο καθεστώς της Καστίλλης και τις άλλες εθνότητες που ζούσαν στην χερσόνησο. Οι σημαντικότερες από αυτές, οι Βάσκοι και οι Καταλανοί θεωρούσαν ότι είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου να τεθούν επί τάπητος συγκεκριμένα ζητήματα και να απαιτηθούν από την κεντρική εξουσία της Μαδρίτης.

Ειδικότερα, στην Καταλωνία άρχισαν να διεκδικούν την αναγνώριση της καταλανικής εθνότητας, της γλώσσας, του πολιτισμού και της ιστορίας κυρίως από την εποχή της renaixença, της καταλανικής αναγέννησης που έδωσε πνοή και όραμα στην καταλανική εθνική συνείδηση στα τέλη του 19ου αιώνα. Στόχος των καταλανών είναι η απόκτηση εκτεταμένης αυτονομίας ενώ οι πιο ριζοσπαστικοί διεκδικούσαν την δημιουργία καταλανικού κράτους στα πλαίσια μιας ομοσπονδιακής Ισπανίας. Η δικτατορία του Πρίμο ντε Ριβέρα (1923-1930) αποτέλεσε τροχοπέδη των κάποιων δειλών βημάτων που είχαν γίνει προς την αυτονομία της Καταλωνίας και των άλλων περιοχών. Παρά το γεγονός ότι για πρώτη φορά δημιουργήθηκε ένα νομοθετικό πλαίσιο για τοπική αυτοδιοίκηση, και στα νομικά κείμενα χρησιμοποιείται η λέξη ''περιφέρεια'', οι πραγματικές προθέσεις του δεν ήταν άλλες παρά η ενδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας. Ο έλεγχος από το Ισπανικό κράτος διασφαλιζόταν με τον διορισμό ενός κυβερνήτη στην περιφέρεια, ενώ η κεντρική εξουσία θα μπορούσε να διαλύσει την περιφέρεια με την επίκληση λόγων δημόσιας τάξης ή εθνικού συμφέροντος. 'Ετσι το 1925 με βασιλικό διάταγμα και με το πρόσχημα για την άμυνα της εθνικής ενότητας καταδικάζεται η αποσχιστική δράση και καταργούνται οι περιφερειακές συνελεύσεις και η καταλανική γλώσσα στις δημόσιες υπηρεσίες της Καταλωνίας. Η περίοδος της 2ης αβασίλευτης δημοκρατίας (1931-1939) είναι περίοδος αναταραχών και ένοπλης αντιπαράθεσης της φασιστικής με την δημοκρατική ιδεολογία. Ουσιαστικά η περίοδος αυτή δεν είναι παρά ένα διάλειμμα στην αυταρχική και συγκεντρωτική εξουσία της Μαδρίτης που θα κορυφωθεί με το φρανκικό καθεστώς. Με τις εκλογές του 1931 αποκαταστάθηκε προσωρινά η δημοκρατική ομαλότητα με τη νίκη των δημοκρατικών δυνάμεων και οι δυνάμεις της αριστεράς την ίδια κιόλας μέρα ανακήρυξαν στην Βαρκελώνη την Καταλανική δημοκρατία στα πλαίσια μιας συνομοσπονδίας με τις άλλες δημοκρατίες της Ισπανίας. Το Σύνταγμα του 1931 προσπάθησε για πρώτη φορά να λύσει το πρόβλημα της περιφερειακής αυτονομίας αλλά δεν τέθηκε ουσιαστικά ποτέ σε ισχύ λόγω του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε.

Το 1936 διενεργούνται γενικές εκλογές αλλά οι πολιτικές δυνάμεις είναι κατακερματισμένες σε πολυάριθμα πολιτικά κόμματα, ωστόσο οι βασικές τάσεις είναι το καθολικό και συντηρητικό Εθνικό μέτωπο απέναντι στο αριστερό Λαϊκό μέτωπο το οποίο αναδείχθηκε και ο νικητής των εκλογών. Στις 18-7-1936 ορισμένοι στρατηγοί, ανάμεσά τους και ο Φράνκο, στασιάζουν κατά της νόμιμης κυβέρνησης και σε όλη τη χώρα ξεσπούν αντιδράσεις. Ο Φράνκο βοηθήθηκε ιδιαίτερα από την φασιστική Ιταλία και την χιτλερική Γερμανία, και έτσι την 1η Απριλίου 1939, εγκαθίδρυσε στη χώρα δικτατορία. Η ουδέτερη στάση που διατήρησε η Ισπανία και κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έδωσε την ευκαιρία στον δικτάτορα να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του και να αναγνωριστεί μετά το τέλος του πολέμου από τις δυνάμεις της Δύσης. Η χώρα διαιρείται σε δύο ζώνες, οι στασιαστές και πραξικοπηματίες επικρατούν σε εκείνες τις περιοχές που είχε κερδίσει η δεξιά στις τελευταίες εκλογές ενώ στα μεγάλα αστικά και βιομηχανικά κέντρα κυριαρχεί το Λαϊκό μέτωπο. Οι στρατηγοί καταλαμβάνουν την εξουσία με το πρόσχημα ότι θέλουν να επαναφέρουν την τάξη και να υπερασπιστούν την καθολική θρησκεία έφεραν το χάος στη χώρα.

Συμπερασματικά, δύο ήταν οι κυρίες αιτίες του πολέμου: α) ο φόβος των κυρίαρχων κοινωνικών τάξεων ότι θα χάσουν την ηγεμονική τους θέση από τις ανερχόμενες δυνάμεις της αριστεράς και από την επερχόμενη κοινωνική επανάσταση και β) η αντιπαράθεση δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών και αντιλήψεων αναφορικά με την οργανωτική δομή του Ισπανικού κράτους. Οι στρατηγοί συνασπιζόμενοι από τους φαλαγγίτες (άκρα δεξιά) την Εκκλησία και τα ανώτερα εισοδηματικά και μικροαστικά στρώματα επιθυμούσαν μια ενιαία και αδιαίρετη χώρα δίχως περιφερειακές αυτόνομες διοικήσεις, αλλά ένα κράτος διαρθρωμένο συγκεντρωτικά με άξονα την Μαδρίτη. Αντίθετα στο Ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο συσπειρώνονται τα εργατικά και αγροτικά στρώματα, οι Βάσκοι και οι Καταλανοί στο σύνολό τους. Η μεγαλύτερη τραγωδία της Ισπανικής ιστορίας μόλις άρχισε.

Το βασικό σύνθημα του φρανκικού καθεστώτος και του εθνικού κράτους που οραματίστηκε, είναι μια ενιαία και αδιαίρετη Ισπανία δίχως περιφερειακές διαφοροποιήσεις. Τον Ιούνιο του 1937 καταλαμβάνεται από τον φρανκικό στρατό η Χώρα των Βάσκων και τον Απρίλη του 1938 η Καταλωνία... 'Ενα χρόνο μετά, τον Απρίλη του 1939 τελειώνει ο εμφύλιος με την οριστική νίκη του Φράνκο που κατά την διάρκεια της δικτατορίας του (1939-1975) η Ισπανία θα κυβερνηθεί συγκεντρωτικά καταργώντας κάθε περιφερειακή αυτονομία και ελευθερία. Σε όλη του τη διάρκεια, το φρανκικό καθεστώς προσπάθησε απεγνωσμένα να εξαλείψει οτιδήποτε θύμιζε στους Ισπανούς ότι δεν αποτελούν μια ενιαία εθνότητα, απαγορεύτηκε η λειτουργία της εκκλησίας στα καταλανικά, αποσύρθηκαν βιβλία που αναφέρονταν στην ύπαρξη διάφορων εθνοτήτων, απαγορεύτηκαν τοπικοί χοροί, γιορτές και η καταλανική γλώσσα. Το μόνο μέρος που μπορούσε κανείς να πάει ήταν το γήπεδο της Μπαρτσελόνα... Τόσο στην Καταλωνία, όσο και στη Χώρα των Βάσκων, αναπτύχθηκε έντονη αντιφρανκική δραστηριότητα και η κύρια δύναμη αντιπαράθεσης στο καθεστώς εκφράζεται μέσα από τα αριστερά κόμματα και τους κομμουνιστές. Με το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου οργανώνεται η αντίσταση στη Χώρα των Βάσκων και το 1959 δημιουργείται η περίφημη Ε.Τ.Α. Η μεγαλύτερη αδυναμία των περιφερειακών κομμάτων ήταν η αδυναμία να συμφωνήσουν σε μια ενωμένη φωνή κατά του Φράνκο. Οι Βάσκοι και οι Καταλανοί είχαν διαφορετικές προτεραιότητες και τα περιφερειακά κόμματα αδυνατούσαν να βρουν κοινό άξονα αναφοράς.

Το 1975, με το θάνατο του Φράνκο, στέφθηκε βασιλιάς της Ισπανίας ο Χουάν Κάρλος των Βουρβόνων και διέλυσε το δικτατορικό κράτος του Φράνκο κηρύσσοντας το 1977 τις πρώτες ελεύθερες εκλογές, αρχίζοντας έτσι μια νέα δημοκρατική εποχή για την Ισπανία. Ο Βασιλιάς έχει το δικαίωμα βέτο και πλαισιώνεται από το Συμβούλιο του Στέμματος και το Συμβούλιο του Κράτους. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρωθυπουργό και το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ η νομοθετική από το Κονγκρέσο και τη Γερουσία.

Πηγές: Livepedia

Η ανακάλυψη, η εξερεύνηση και η κατάκτηση της Αμερικής

Πρίν την εμφάνιση των Ευρωπαίων, στα τέλη του 15ου αιώνα, στην αμερικανική ήπειρο κατοικούσαν περίπου 40-50 εκατομμύρια άνθρωποι. Ζούσαν σε διάφορα επίπεδα ανάπτυξης, αν και πουθενά δεν είχαν σημειωθεί οι τεχνικές και επιστημονικές πρόοδοι που είχαν συντελεστεί στην Ευρώπη. Οι πολιτισμοί των λαών της Αμερικής, από τους οποίους σημαντικοί ήταν αυτοί των Μάγιας, των Αζτέκων και των Ίνκας, ονομάστηκαν αργότερα, από τους Ευρωπαίους, προκολομβιανοί πολιτισμοί.

Οι Ευρωπαίοι αγνοούσαν την ύπαρξη αυτών των λαών, αν και είναι γνωστό ότι γύρω στα 1000 μ.Χ. οι Βίκινγκς είχαν φτάσει στα παράλια της βόρειας Αμερικής. Το γεγονός, όμως, ότι δεν είχαν κανένα ισχυρό κίνητρο να ξαναπάνε στην περιοχή που είχαν ανακαλύψει, τους έκανε να μην επαναλάβουν αυτό το ταξίδι.

Οι συνθήκες για την ανακάλυψη της Αμερικής δημιουργήθηκαν όταν, πενήντα, περίπου, χρόνια μετά τις πρώτες απόπειρες των Πορτογάλων να φτάσουν στην Ανατολή, διατυπώθηκε μια εντελώς ριζοσπαστική ιδέα σχετικά με τον τρόπο που θα μπορούσε να γίνει αυτό το ταξίδι.

Ο Χριστόφορος Κολόμβος, ένας ναυτικός από τη Γένοβα της Ιταλίας, παρουσίασε ένα πρωτότυπο σχέδιο υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να φτάσει κανείς στην Ανατολή, όχι πλέοντας ανατολικά, όπως έκαναν μέχρι τότε οι Πορτογάλοι, αλλά ταξιδεύοντας δυτικά.

Όταν ο Κολόμβος βρέθηκε, μετά από ένα ναυάγιο, στη Λισαβόνα, την πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, συναντήθηκε με τον Πορτογάλο βασιλιά και ζήτησε την οικονομική του ενίσχυση για να υλοποιήσει το σχέδιό του. Δεν κατάφερε, όμως, να τον πείσει.

Δεν εγκατέλειψε, ωστόσο, την προσπάθεια. Πολλά χρόνια αργότερα, μόλις το 1492, ο Κολόμβος κατόρθωσε να πείσει τους βασιλείς της Ισπανίας, Φερδινάνδο και Ισαβέλλα, να του διαθέσουν τρία πλοία.

Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου (1492-2493) στέφθηκε από επιτυχία αφού πλέοντας δυτικά κατόρθωσε να φτάσει σε στεριά. Ο ίδιος πίστευε ότι είχε ανακαλύψει τις ανατολικές ακτές της Ασίας. Το ίδιο πίστευαν και οι Πορτογάλοι και για να διατηρήσουν τον έλεγχο του δρόμου προς τις Ινδίες έσπευσαν να υπογράψουν με τους Ισπανούς τη συνθήκη της Τορδεσίγιας (1494), η οποία χώριζε τον κόσμο έξω από την Ευρώπη σε δύο τομείς ελέγχου, έναν πορτογαλικό και έναν ισπανικό.

Λίγο καιρό αργότερα, το 1497, ο Τζοβάνι Καμπότο (ή Τζον Κάμποτ), ένας Ιταλός που ενεργούσε για λογαριασμό της Αγγλίας, έφτασε στα παράλια της βόρειας Αμερικής.

Μετά την πρώτη επιτυχία, οι Ισπανοί βασιλείς χρηματοδότησαν άλλα τρία ταξίδια του Κολόμβου προς το Νέο Κόσμο. Το δεύτερο έγινε στα 1493-1496, το τρίτο στα 1498-1500 και το τελευταίο στα 1502-1504.

Λίγο καιρό μετά το τέλος του τελευταίου ταξιδιού του, η βασίλισσα της Ισπανίας, που ήταν και ο κύριος υποστηρικτής του, πέθανε και ο Κολόμβος έχασε τη βασιλική στήριξη. Λίγο αργότερα πέθανε και ο ίδιος (1506) πιστεύοντας μέχρι το τέλος ότι τα ταξίδια του τον είχαν οδηγήσει στην ανατολική Ασία.

Το 1507, τρία χρόνια μετά το τελευταίο ταξίδι του Κολόμβου και ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, ένας ναυτικός από τη Φλωρεντία, ο Αμέρικο Βεσπούτσι, υποστήριξε ότι οι περιοχές στις οποίες είχε φτάσει ο Κολόμβος δεν ήταν η ανατολική Ασία, αλλά μια νέα ήπειρος, εντελώς άγνωστη μέχρι τότε.

Η εκτίμηση του Βεσπούτσι επιβεβαιώθηκε από τον Ισπανό εξερευνητή Βάσκο Νούνιες ντε Μπαλμπόα ο οποίος αφού διέσχισε τον ισθμό του Παναμά αντίκρισε πρώτος τον Ειρηνικό ωκεανό. Το ότι τα εδάφη που ανακάλυψε ο Κολόμβος αποτελούσαν μια νέα ήπειρο αποδείχθηκε, αναμφισβήτητα, με τον περίπλου της Γης από τον Μαγγελάνο (1519-1522). Έτσι, η νέα ήπειρος ονομάστηκε Αμερική προς τιμή του Ιταλού θαλασσοπόρου Αμέρικο Βεσπούτσι.

Αμέσως μετά την ανακάλυψη της Αμερικής, άρχισε η κατάκτηση της. Πρωταγωνιστές ήταν οι κονκισταδόρες (κατακτητές), οι οποίοι εξολόθρευσαν, με τη δύναμη των όπλων τους, όλους τους προκολομβιανούς πολιτισμούς.

Η κατάκτηση ακολουθήθηκε από την αποικιακή οργάνωση της Αμερικής, που βασίστηκε στη συστηματική άσκηση βίας σε βάρος των ιθαγενών και στη μεταφορά μαύρων σκλάβων από την Αφρική. Έτσι, δημιουργήθηκε η αποικιακή αυτοκρατορία της Ισπανίας στην Αμερική.

¿Cómo se celebra el Día de la Hispanidad en el mundo?: Descubre distintas celebraciones en torno a esta fiesta cada 12 de octubre

El Día de la Hispanidad se celebra más en España que en el resto de Latinoamñerica, en donde el Día de la Independencia de cada país acapara el protagonismo.

El Día de la Hispanidad es conocido en casi toda Latinoamérica como el Día de la Raza, y aunque se trata de un día festivo en el calendario, va perdiendo relevancia en los países latinos, en donde incluso el Descubrimiento de América tiene una connotación negativa y cargada de polémica.

1El significado de este día.

El Día de la Hispanidad conmemora la efeméride histórica del Descubrimiento de América por parte de España y el nacimiento del Imperio Español.

La celebración tiene lugar cada 12 de octubre y, en ella, cada país de habla hispana lo festeja de un modo diferente.

2Diferentes términos para una misma fiesta.

En España el término oficial en la actualidad es el de 'Fiesta Nacional de España'.
No obstante, existen otros términos empleados para designar esta festividad: Día Nacional de España, Día de la Patria, Fiesta de la Hispanidad, Día de la Raza (en la mayoría de los países hispanoamericanos) o Día de la resistencioa indígena (en Venezuela).

3Un desfile militar en España.

Este año 2010 el desfile tendrá lugar entre la Plaza de Cuzco y la intersección con la calle Joaquín Costa, que recorre una de las arterias principales de la capital, y a él acudirán el Rey, junto a la Familia Real y los representantes más importantes de todos los poderes del Estado español.

Al mismo tiempo, el 12 de octubre se celebra el Día del Pilar y la ciudad aragonesa de Zaragoza se viste de gala para conmemorar las fiestas de su patrona.

4Ofrenda floral en México.

En México se decreta la fecha oficialmente desde 1928 por iniciativa de José Vasconcelos, quien aludió a lo que él llamaba raza iberoamericana, con un significado de mestizaje y sincretismo cultural.

Se trata de un día festivo en todo el país, pero no es una fecha demasiado relevante en el calendario. En la ciudad de México hay un monumento a la raza en donde la gente puede presentar sus ofrendas florales.

5Carnavales en Costa Rica.

Costa Rica, oficialmente desde 1968 creó el Día del Descubrimiento y la Raza, pero desde 1994 esta festividad se transformó oficialmente en el Día de las Culturas con el fin de resaltar en forma conjunta tanto los aportes culturales de los españoles, los indígenas y los afrocaribeños.

En algunos lugares caribeños hacen carnavales el 12 de octubre. Sin embargo, la fiesta que verdaderamente celebran en Costa Rica es el Día de la Independencia, el 15 de septiembre. En ella hay desfiles de estudiantes y si llega alguna autoridad al país, son los propios escolares quienes le reciben con banderas en un acto protocolario.

6Representaciones escolares en Colombia.

El Día de la Raza en Colombia se celebra fundamentalmente desde los colegios, con actos en donde los estudiantes representan la historia y el significado de este día en la historia.
A nivel gubernamental, esta festividad tiene menos relevancia, y simplemente se llevan a cabo pequeñas ceremonias con ofrendas florales.

Sin embargo, el día 20 de julio Colombia celebra el día de su Independencia, el cual tiene mayor importancia en el país.

7Contrafestejos en Argentina.

El Día de la Raza fue establecido en Argentina en 1917 por decreto del presidente Hipólito Yrigoyen, como reafirmación de la identidad hispanoamericana frente a Estados Unidos y la Doctrina Monroe.

Los hechos fueron festejados en un primer momento, pero las comunidades aborígenes los han repudiado y han denunciado la muerte de unos 90 millones de indígenas en territorio americano. De este modo, el 12 de octubre ha sido designado por muchos como Día de la Resistencia de los Pueblos Originarios.

8Día de la Resistencia Indígena en Venezuela.

Fue en 2002 cuando el actual presidente Hugo Chávez y, quien era ministro de Educación Superior, Samuel Moncada, denominaron esta fecha con el nombre de Día de la Resistencia Indígena, pues aseveran que no fue un descubrimiento, sino un genocidio donde los aborígenes resistieron la dominación de las fuerzas españolas hasta el último respiro.

9Columbus Day en Estados Unidos.

El Día de Colón (Columbus Day, en inglés) se celebra en los Estados Unidos para homenajear a Cristóbal Colón, a quién se le atribuye el descubrimiento de América en su primer viaje en 1492. Se celebra el segundo lunes de octubre y en cada Estado se festeja de un modo diferente.

Este día destaca en el Estado de Nueva York, con un gran desfile recorriendo las calles de la gran manzana; las oficinas gubernamentales están cerradas, al igual que las escuelas públicas. En Denver, Colorado, también hay un desfile cada año, que ha sido objeto de protesta por parte de los grupos de nativos americanos y sus seguidores durante casi dos décadas.
Por su parte, la ciudad de Berkeley, en California, ha sustituido el Día de Colón por el Día del Pueblo Indígena desde 1992.

Γιατί να μάθω Ισπανικά;

• Τα Ισπανικά είναι επίσημη γλώσσα σε τουλάχιστον 21 κράτη. Πάνω από 400 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο μιλούν Ισπανικά ενώ πάντα σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Instituto Cervantes είναι η μητρική γλώσσα για τουλάχιστον 329 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτό το στοιχείο την καθιστά 2η γλώσσα παγκοσμίως σε φυσικούς ομιλητές μετά τα Κινέζικα. Ακολουθεί η Αγγλική ως 3η γλώσσα με 328 εκατομμύρια φυσικούς ομιλητές. Οι ίδιες επίσημες πηγές αναφέρουν ότι το 2030, το 7,5% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι Ισπανόφωνο (περίπου 535 εκατομμύρια) σε σύγκριση με το ποσοστό του ρώσικου (2,2%), του γαλλόφωνου (1,4%), και του γερμανόφωνου πληθυσμού (1,2%).

¡Aprende español! = Μάθε ισπανικά!

• Ισπανικά δε μιλάνε μόνο στην Ισπανία, αλλά και στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής (Μεξικό, Κούβα, Αργεντινή, Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Παναμά, Εκουαδόρ, Περού, Χιλή, Κολομβία, Ονδούρα, Δομινικανή Δημοκρατία, Νικαράγουα, Πουέρτο Ρίκο, Βενεζουέλα, Βολιβία, Παραγουάη, Ουρουγουάη, Κόστα Ρίκα). Σημαντικό ποσοστό ισπανόφωνων υπάρχει επίσης και στις πρώην ισπανικές αποικίες της Αφρικής στις οποίες τα Ισπανικά είναι μία από τις επίσημες γλώσσες: Ισημερινή Γουινέα, Θέουτα, Μελίγια, και της Ασίας: Φιλιππίνες. Συνεχώς αυξανόμενος είναι ο ισπανόφωνος πληθυσμός και στην Αυστραλία. Ωστόσο, στις Η.Π.Α. είναι η 2η επίσημη γλώσσα -μετά την αγγλική- καθώς υπολογίζεται ότι οι ισπανόφωνοι έχουν ξεπεράσει τα 45 εκατομμύρια. Επίσης, στα σχολεία της Βορείου Αμερικής, η Ισπανική είναι πλέον υποχρεωτική Α' ξένη γλώσσα. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης προβλέπει ότι το 2050 ο ισπανόφωνος πληθυσμός στις Η.Π.Α. θα ανέρχεται περίπου στα 92 εκατομμύρια. Σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση της Ισπανικής Γλώσσας αναλαμβάνει και η Βραζιλία (επίσημη γλώσσα τα Πορτογαλικά) δεδομένου ότι ως μέλος της Mercosur έχει αυξήσει τις εμπορικές της δραστηριότητες με τις ισπανόφωνες γειτονικές της χώρες, έτσι που το 2005 το Εθνικό Κογκρέσο της Βραζιλίας ενέκρινε ομόφωνα την ισπανική γλώσσα στα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία (υποχρεωτική η Ισπανική ως Α' ξένη γλώσσα και στα σχολεία της Βραζιλίας). Γενικά, το ότι 14 περίπου εκατομμύρια μαθητές μαθαίνουν ισπανικά καθιστά την ισπανική γλώσσα δεύτερη πιο διαδεδομένη (γλώσσα εκμάθησης) μετά τα αγγλικά σε ολόκληρο τον κόσμο.

• Η Ισπανική γλώσσα κερδίζει καθημερινά έδαφος σε όλους τους τομείς της ζωής των ευρωπαίων, και όχι μόνο, πολιτών. Μετατρέπεται σταθερά σε γλώσσα της παγκόσμιας οικονομίας. Κυριαρχεί, μετά την  Αγγλική, και στη ναυτιλία. Αποδεικνύεται μία από τις σημαντικές γλώσσες που χρησιμοποιούνται στην παγκόσμια επιστημονική βιβλιογραφία, τις διεθνείς επιχειρήσεις, τις πολιτικές συναντήσεις και είναι επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ισχυρότατων Παγκόσμιων Οργανισμών όπως του Ο.Η.Ε. και της UNESCO. Υπάρχουν πάνω από 16.500 ισπανόφωνα περιοδικά και εφημερίδες, 255 επίσημα ισπανόφωνα τηλεοπτικά κανάλια και 5.120 ισπανόφωνοι ραδιοφωνικοί σταθμοί. Δεν αποτελεί μόνο τη δεύτερη γλώσσα διεθνούς επικοινωνίας, αλλά και την τρίτη που χρησιμοποιείται περισσότερο στο διαδίκτυο. Όσο αφορά στον πολιτισμό, στην τέχνη, ας αναφέρουμε αρχικά τα ισπανικά και λατινοαμερικάνικα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, (Δον Κιχώτης του Cervantes, Εκατό Χρόνια Μοναξιάς, Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας του Gabriel Garcia Márquez, Η πόλη και οι σκύλοι του περουβιανού Mario Vargas Llosa..) και ας συνεχίσουμε με ζωγράφους (Pablo Picasso, Francisco de Goya, Diego Velázquez, Salvador Dalí..), αρχιτέκτονες (Antoni Gaudí, Santiago Calatrava..), συνθέτες (Joaquín Rodrigo, Joaquín Turina, Isaac Albéniz, Alberto Ginastera), τραγουδιστές και συγκροτήματα (Enrique Iglesias, Ricky Martin, Juanes, Bebe, Shakira, Manu Chao, Maná, Ojos de Brujo, Jennifer López, Christina Aguilera, Pitbull) - δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί τραγουδιστές ηχογραφούν τους δίσκους τους και στα Αγγλικά και στα Ισπανικά (Beyoncé, Nelly Furtado, Nek, Laura Pausini, Shakira, J.López, C.Aguilera) αφού στοχεύουν σε πωλήσεις σε μια τεράστια αγορά. Χορευτές (Aída Gómez, Joaquín Cortés, Rafael Galván), χορός/μουσική (tango, flamenco, rumba, chachachá, reggaeton, cumbia, latin jazz, mambo, merengue), σκηνοθέτες (Pedro Almodovár, Mariano Barroso, Luis Buñuel, Alejandro Amenábar), ηθοποιοί (Penélope Cruz, Javier Bardem, Antonio Banderas, Benicio del Toro), γαστρονομία διεθνούς φήμης (ισπανική paella, μεξικάνικα tacos, jamón ibérico και serrano, gazpacho).

Los países hispanohablantes y sus banderas

• Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία εντυπωσιακή ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών, των εκπαιδευτικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Τόσο το Instituto Cervantes και η Ισπανική πρεσβεία, καθώς και οι πρεσβείες των λατινογενών χωρών που βρίσκονται στη χώρα μας, συνεργάζονται με πολιτιστικούς Ελληνικούς φορείς για την παρουσίαση ποικίλων εκδηλώσεων. Το γεγονός ότι η προσφορά και η σύνταξη της Ελληνικής και Ισπανικής γλώσσας παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία, καθώς και ο μεγάλος αριθμός ελληνικών λέξεων που υπάρχουν στα ισπανικά κάνει την εκμάθησή της πιο εύκολη συγκριτικά με άλλες ξένες γλώσσες. Σύμφωνα με το Instituto Cervantes η διαρκής και έντονη ζήτηση για την εκμάθηση της ισπανικής γλώσσας στην Ελλάδα, συνιστά ένα εντυπωσιακό φαινόμενο. Ετησίως εγγράφονται κατά μέσο όρο περίπου 2.200 μαθητές, ενώ στις εξετάσεις για τα διάφορα επίπεδα DELE συμμετέχουν περίπου 7.000 υποψήφιοι. Η Ισπανία είναι η 1η επιλογή των φοιτητών στα προγράμματα ERASMUS. Στο Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών του Πανεπιστημίου Αθηνών η Ισπανική είναι η 1η γλώσσα επιλογής, ενώ ακολουθούν η Ιταλική και η Αγγλική. Στα Γυμνάσια όλης της χώρας, τα τελευταία μόλις 2 χρόνια -μετά το πιλοτικό πρόγραμμα που διήρκησε 3 χρόνια- η Ισπανική γλώσσα κερδίζει την πιο θερμή αποδοχή όλο και περισσότερων μαθητών. Μεγάλη επιτυχία σημειώνει και το Τμήμα Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς ο αριθμός των εισακτέων αυξάνεται ολοένα και περισσότερο κάθε χρόνο.

El español en el mundo

El español es uno de los idiomas más importantes del mundo actual. Es la principal herramienta de comunicación de millones de personas.

El castellano es el idioma más hablado entre las lenguas romances, tanto en términos de cantidad de hablantes como en cantidad de países en los cuales predomina dicho idioma.

La importancia del Español

Hoy en día

• El español, idioma oficial de veintiún países (España, Argentina, Bolivia, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, República Dominicana, Ecuador, El Salvador, Guinea Ecuatorial, Guatemala, Honduras, México, Nicaragua, Panamá, Paraguay, Perú, Puerto Rico, Uruguay, Venezuela), es la lengua que más personas hablan en el mundo después del inglés.
• Es el segundo idioma más estudiado y el tercero más utilizado en Internet.
• En todo el mundo hay más de 400 millones de nativos de español.
• Los expertos predican que para el año 2050 habrá más de 530 millones de hispanohablantes, de los cuales 100 millones estarán viviendo en los Estados Unidos.

En todo el mundo hay más de 400 millones de nativos de español. Naturalmente, la pronunciación y el uso del español a nivel oral varían según el país, pero las diferentes regionales no son tan importantes como para que el idioma sea incomprensible para los hablantes de las diferentes regiones. A diferencia de la creencia popular, no se habla un único español. Hay diferentes dialectos de español debido a la evolución del idioma en diferentes regiones.

El español goza de una gran vitalidad y su presencia en muchos países es cada vez mayor. La población hispanohablante representa uno de los segmentos de mayor crecimiento en el mundo, especialmente en los Estados Unidos. En ese país la importancia y presencia del idioma español está creciendo con gran rapidez y fuerza entre sus habitantes. Además, con más de 50 millones de hablantes es el segundo país, sólo por detrás de México, con la comunidad más grande de ciudadanos de habla hispana del mundo, superando a otras naciones como España, Colombia o Argentina.